هزار توی یک حمله
به گزارش رصد کالا، نگرانی گسترده ای در جهان وجود دارد که جنگ تحمیلی اسرائیل ضد ایران می تواند جریان تجارت را مختل کند. حتی افغانستان هم در بحبوحه این جنگ برای تأمین بعضی از مواد غذایی به روسیه روی آورده است.
به گزارش رصد کالا به نقل از مهر، ایران تنگه هرمز را کنترل می کند که تقریبا ۲۰ درصد از صادرات نفت جهان از آن عبور می کند. هرگونه تهدیدی برای کشتیرانی در این کریدور - چه از راه اقدام نظامی مستقیم، محاصره یا افزایش هزینه های بیمه و حمل و نقل - فوراً عرضه جهانی را محدود کرده و قیمتها را بالاتر می برد. باتوجه به ماهیت متعادل بازارهای جهانی نفت خام، حتی اختلالات کوچک هم می توانند سبب افزایش شدید قیمتها شوند و بر حاشیه سود پالایشگاه ها تاثیر بگذارند و هزینه های قابل توجهی را در سرتاسر حمل و نقل، تولید و زنجیره های تأمین مواد غذایی در سراسر دنیا اضافه کنند.
اگر قیمت سوخت افزایش یابد، این امر می تواند در قیمت های بالاتر سوخت های زیستی منعکس شود که به نوبه خود تقاضا برای غلات را بیشتر می کند. ازاین رو قیمت بالاتری برای خریدهای آتی غلات خواهیم داشت.
حسین شیرزاد، کارشناس و تحلیلگر مسایل کشاورزی توسعه در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری مهر نوشت، تشدید تنش ها بین ایران و اسرائیل، باوجود آتش بس اخیر، صنعت کشاورزی برزیل را در حالت آماده باش نگه می دارد. با ورود ایالات متحده به این درگیری و حملات به خاک ایران، سناریوی ژئوپلیتیکی همچنان ناپایدار است و هم اکنون بخش های حساسی مانند تأمین نهاده ها و لجستیک بین المللی را تحت تاثیر قرار می دهد.
نگرانی ها در صنعت کشاورزی برزیل
ادامه جنگ امکان دارد دور از ذهن به نظر برسد، اما نتایج آن هم اکنون به درب روستاهای برزیل کوبیده می شود و هم اکنون بخش کشاورزی برزیل را تحت تاثیر قرار داده است.
طبق داده های EIA (اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده)، ایران سومین ذخایر بزرگ نفت جهان را دارد. افزایش قیمت بشکه که از ۷۵ دلار آمریکا فراتر رفته است، سوخت دریایی را گران تر می کند و بر هزینه های واردات کود و سموم کشاورزی فشار می آورد. اوره ایران که حدود ۲۰ درصد از واردات برزیل را تشکیل می دهد، هم به سبب افزایش هزینه ها و هم به سبب تهدید محاصره لجستیکی در بنادر و تنگه استراتژیک هرمز، وارد مسیر ریسک می شود و چالش های عمده ای در زنجیره تأمین و ارزش کشاورزی به وجود خواهد آورد.
تأثیر جنگ بر افغانستان و پاکستان
دو کشور همسایه حالا تاثیر جنگ ایران و اسرائیل را به خوبی احساس می کنند. این جنگ افغانستان را هم مشوش کرده است. ایران علاوه بر تحمل فشار بحران پناهندگان افغان، سایر کالاها یعنی بعضی از محصولات لبنی و غلات و صیفی جات را هم به افغانستان تأمین می کند و نگرانی گسترده ای وجود دارد که جنگ بین اسرائیل و ایران می تواند جریان تجارت را مختل کند. حتی افغانستان هم در بحبوحه جنگ ایران و اسرائیل برای تأمین بعضی از مواد غذایی به روسیه روی آورده است. عطاالله عمری، وزیر کشاورزی افغانستان به رویترز اظهار داشت که این کشور درحال مذاکره با روسیه برای واردات برخی مواد غذایی است، چونکه درگیری بین اسرائیل و ایران یکی از بزرگترین شرکای تجاری افغانستان، خطر قطع منابع غذایی را بهمراه دارد.
در پاکستان هم صنعت ماهیگیری بلوچستان، ستون اقتصاد ساحلی آن شمرده می شود و جنگ سبب شده است که پاکستان مرز خود با ایران را ببندد این سیاست هم ورود سوخت و هم صادرات ماهی را مختل کرد در پاکستان هم صنعت ماهیگیری بلوچستان، ستون اقتصاد ساحلی آن شمرده می شود و جنگ سبب شده است که پاکستان مرز خود با ایران را ببندد این سیاست هم ورود سوخت و هم صادرات ماهی را مختل کرد. این ضربه مضاعف، جوامع ماهیگیری را که از پیش از تأثیرات تغییرات اقلیمی و ماهیگیری بی رویه رنج می بردند، فلج کرده است. بلوچستان تقریبا ۷۷۰ کیلومتر خط ساحلی در امتداد دریا دارد که با بیشتر از ۱۶ هزار قایق ثبت شده و ۶ هزار قایق کوچک تر ثبت نشده نقش برجسته ی در شیلات کشور ایفا می کنند.
بسیاری از جمعیت بلوچ منطقه ماهیگیر و «دارنده خال» محسوب می شوند. در گوادر دارنده خال به کسی اطلاق می شود که توسط دولت بعنوان تاجر ماهی تأیید شده است. ماهیگیران این استان سالانه حدود ۳۴۰ هزار تن صید می کنند که ارزش بازار آن تقریبا ۱۹.۹ میلیارد روپیه پاکستان (۷۰.۱ میلیون دلار آمریکا) است. حال در کل جنوب غربی، تجارت ماهی و سوخت به سبب بسته شدن مرز با ایران فلج شده است.
ماهی تن بلوچستان عموماً برای اغلب بازارهای بین المللی به میزان کافی با کیفیت نیست و همین مساله ایران را به یکی از معدود مکان هایی مبدل می کند که حاضر است برای آن پول خوبی بپردازد. ایران قیمت هایی بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ روپیه پاکستان (۱.۰۶ تا ۲.۴۷ دلار آمریکا) برای هر کیلو گرم عرضه می کند و ارزش کل سالانه این تجارت صادراتی حدود ۱۵ تا ۳۵ میلیون روپیه پاکستان (۵۲۹۰۰ تا ۱۲۳۳۰۰ دلار آمریکا) تخمین زده می شود. بدون دسترسی به بازار ایران، کل صنعت ماهیگیری تن ماهی در آستانه فروپاشی است و درآمد و اشتغال جوامع صدمه دیده را تهدید می کند. بیشتر ماهی تن و سایر [ماهی های] تجاری از بلوچستان به ایران از راه تجارت پایاپای صادر می شوند، جایی که ماهیگیران اغلب صید خود، همچون ماهی تن را با بنزین و گازوئیل مبادله می کنند.
تجارت پایاپای معمولا از راه قایق های تندروی ایرانی که هم در ایران و هم در پاکستان ثبت شده اند، به انجام می رسد. آنها با سفر به مناطق ساحلی در اطراف مرز دو کشور و همینطور مکانهای تخلیه در بلوچستان مانند گوادر و جیوانی، ماهی را از ماهیگیران پاکستانی دریافت می کنند. جنگ، افزایش قیمت سوخت و فروپاشی بازار صادرات صید، خیلی از قایق ها را از رفتن به دریا باز داشته و جوامع ساحلی را از ماهی ارزان تری که برای غذا و شغل به آن متکی بودند، محروم کرده است. باآنکه جوامع ماهیگیری بلوچستان که پیش از این هم تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و زیرساخت های ضعیف قرار داشتند حالا باتوجه به بسته شدن مرزها و توقف صادرات ماهی و تأمین سوخت، با ویرانی اقتصادی روبرو هستند از طرف دیگر زنان شاغل در فرآوری ماهی با کاهش دستمزد مواجه بوده و فروشندگان کوچک نمی توانند ماهی ارزان برای فروش پیدا کنند. فقرا هم توانایی خرید مرغ یا گوشت را ندارند. اگر این وضعیت ادامه یابد، می تواند بحران جدی امنیت غذایی و تغذیه را بوجود آورد.
نگرانی هندی ها در مبادلات تجاری کشاورزی با ایران
تجاوز اسرائیل به ایران بر صادرات کشاورزی هند هم تاثیر می گذارد. ایران یکی از بزرگترین خریداران برنج باسماتی هند بخصوص از پنجاب و هاریانا است. درگیری ایران و اسرائیل صادرات کشاورزی هند، بخصوص برنج باسماتی را مختل کرده است. ایالت پنجاب که تقریبا ۴۰ درصد از صادرات برنج باسماتی هند را تشکیل می دهد، بخصوص نگران است.
ایران یکی از خریداران کلیدی است که با جنگ سفارشات خویش را کاهش داده است که منجر به کاهش قیمتها و تأخیر در پرداخت ها شده است. حال، صادرکنندگان و کشاورزان بخصوص در پنجاب از ضررهای عمده می ترسند. هند تجارت قابل توجهی با ایران و اسرائیل دارد. اوضاع در غرب آسیا صادرات برنج باسماتی را در معرض خطر قرار داده است. صادرکنندگان با تأخیر در پرداخت ها مواجهند و انتظار می رود قیمتها بیشتر کاهش پیدا کند. تنش در منطقه چالش بزرگی برای بخش صادرات هند است. به عقیده هندی ها، تشدید درگیری نظامی بین ایران و اسرائیل بر تجارت جهانی تاثیر می گذارد و صادرات کشاورزی هند هم از این قاعده مستثنی نیست.
ایران خریدار اصلی برنج باسماتی و سایر محصولات کشاورزی هند است. کاهش سفارشات، تأخیر در ارسال و اختلال در پرداخت ها بر صادرات تاثیر می گذارد که می تواند بر کشاورزان هندی هم تاثیر بگذارد ایران خریدار اصلی برنج باسماتی و سایر محصولات کشاورزی هند است. کاهش سفارشات، تأخیر در ارسال و اختلال در پرداخت ها بر صادرات تاثیر می گذارد که می تواند بر کشاورزان هندی هم تاثیر بگذارد. تقریبا ۶۰ تا ۷۰ درصد از صادرات برنج باسماتی هند به غرب و آسیای مرکزی معطوف می شود. در سال مالی ۲۰۲۴-۲۰۲۵، هند برنج باسماتی به ارزش تقریبی ۶۴۰۰ کرور روپیه به ایران صادر کرد. با این وجود، با وخیم تر شدن اوضاع در منطقه، سفارشات جدید از ایران تقریبا متوقف شده است که منجر به کاهش قیمت برنج باسماتی شده است. قیمت صادرات به حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ دلار در هر تن کاسته شده است که نسبت به بیشتر از ۱۲۰۰ دلار در هر تن در سال قبل کاسته شده است.
به نظر تجار هندی، پاکستان، به سبب مزیت جغرافیایی خود، می تواند صادرات برنج باسماتی خود به ایران را از راه تجارت تهاتری افزایش دهد. قابل ذکر است که در سال ۲۰۱۹، بعد از تحریم های آمریکا ضد ایران، هند مجبور شد واردات نفت خام از این کشور را متوقف نماید. در آن زمان، برنج باسماتی و سایر صادرات هم تحت تاثیر قرار گرفتند. وضعیت فعلی ضربه دیگری به تجارت هند و ایران است. به سبب افزایش تنش ها بین ایران و اسرائیل، قیمت برنج باسماتی در ماه آوریل به ۷۵ تا ۸۰ روپیه در هر کیلو گرم کاهش پیدا کرد. باآنکه با افزایش خرید ایران و سایر کشورهای منطقه برای امنیت غذایی، قیمتها تا حدودی بهبود یافت، اما انتظار می رود تشدید درگیری ها باردیگر قیمتها را کم کند.
ایران علاوه بر برنج باسماتی از هند کنجاله سویا، چای، حبوبات و ادویه جات هم وارد میکند. در سالهای ۲۰۲۴-۲۰۲۵ هند کالاهای کشاورزی به ارزش ۱۱۲۰۰ کرور روپیه به ایران صادر کرد که شامل تقریبا ۱۵۰۰ کرور روپیه کنجاله سویا و ۷۰۰ کرور روپیه چای بود. هند مقدار زیادی پسته و بادام مامرا از ایران وارد میکند. به سبب درگیری، عرضه این میوه های خشک مختل شده و منجر به افزایش قیمت ۵۰ تا ۶۰ روپیه در هر کیلو گرم در بازارهای هند شده است.
سخن پایانی
تجاوز اسرائیل به ایران را نباید فقط به مثابه یک نگرانی ژئوپلیتیکی درنظر داشت بلکه این جنگ تهدیدی مستقیم برای زنجیره های تأمین جهانی غذا بخصوص برای کالاهای کلیدی مانند شکر، سویا و ذرت است که روزانه میلیاردها دلار از راه آنها جابجا می شود. جنگ بین ایران و اسرائیل بسیار فراتر از یک درگیری منطقه ای است. این جنگ مستقیماً بر اقتصاد جهانی بخصوص ویژه تجارت کالاهای کشاورزی مانند شکر، سویا و ذرت تاثیر می گذارد. این جنگ نشان داد که ادامه ماجراجویی های اسرائیل غاصب در خاورمیانه می تواند بازارهای جهانی انرژی را بی ثبات کرده و نگرانی هایی را در مورد اختلالات احتمالی در تأمین انرژی جهانی بوجود آورد.
ایران یک تولیدکننده عمده نفت خام با ذخایر قابل توجه گاز طبیعی است، علاوه بر این، تنگه هرمز که حدود ۲۰ درصد از نفت جهان از آن عبور می کند، در جوار ایران قرار دارد. هرگونه تهدیدی برای این کریدور حیاتی می تواند به صورت قابل توجهی تأمین جهانی را محدود کند ایران یک تولیدکننده عمده نفت خام با ذخایر قابل توجه گاز طبیعی است، علاوه بر این، تنگه هرمز که حدود ۲۰ درصد از نفت جهان از آن عبور می کند، در جوار ایران قرار دارد. هرگونه تهدیدی برای این کریدور حیاتی می تواند به صورت قابل توجهی تأمین جهانی را محدود کند. قیمت انرژی در واکنش به این افزایش بالا رفته است. از ۱۲ تا ۱۷ ژوئن، قیمت آتی نفت خام برنت در نزدیکی این منطقه ۱۲ درصد بالا رفته و به ۵۶.۹۵ پوند در هر بشکه رسیده است که بالاترین قیمت از ابتدای آوریل است.
قیمت آتی گاز طبیعی بریتانیا (در نزدیکی این منطقه) هم ۹ درصد بالا رفته و به ۹۲.۹۳ پنس در هر ترم رسیده است.
ادامه تجاوزات اسرائیل به ایران از راه افزایش قیمت انرژی، اختلال در زنجیره تأمین غذا و فشارهای تورمی بوده و اقتصاد جهانی را تهدید می کند. افزایش قیمت نفت، هزینه های تولید در قسمت های حیاتی مانند پتروشیمی، پلاستیک و کشاورزی را بیشتر می کند و سبب افزایش قیمت کالاهای اساسی و مصرفی در سراسر دنیا می شود.
کشورهای آسیایی مانند هند، ژاپن و کره جنوبی که بشدت به واردات نفت وابسته هستند با این شوک ها با ذخایر محدود و فشار ارزی فزاینده روبرو هستند. در اروپا که بعد از قطع گاز روسیه به گاز مایع خلیج فارس روی آورد، اختلال در تنگه هرمز می تواند سبب افزایش شدید قیمت انرژی شود و اقتصادهای از قبل راکد را به رکود بکشاند. اسرائیل دامنه ماجراجویی و تجاوز را به زنجیره تأمین و ارزش جهانی غذا کشانده است و باید این موتور پیشرانه تجاوز توسط جامعه جهانی محکوم و متوقف شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب