حال بودجه عمرانی چطور است؟
به گزارش رصد كالا كارشناسان اعتقاد دارند كمبود اعتبارات بودجه ای در سال های گذشته سبب تزریق بودجه قطره چكانی به پروژه های انبوه نیمه تمام شده كه طولانی شدن دوره ساخت این پروژه ها را به دنبال داشته است.
به گزارش رصد كالا به نقل از خبر آنلاین، حدودا یك ماهی می شود كه دولت سند مالی سال آینده را به مجلس جهت بررسی عرضه كرده و این روزها، لایحه بودجه سال ۹۹ روی میز كمیسیون تلفیق بودجه جا خوش كرده است. آن گونه كه سازمان برنامه و بودجه اعلام نموده، بودجه سال آینده دارای ۶ خصوصیت عمده است. این ۶ خصوصیت عبارتند از «كارآمد سازی بازار ارز»، «ثبات و انضباط در بودجه دولت»، «فعالیت های عمرانی و تأمین زیرساخت ها»، «تولید و اشتغال و اقتصاد مقاومتی»، «استمرار تأمین كالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشكی» و «معیشت عمومی و كاهش فقر مطلق».
یكی از بخش های مهم بودجه، بخش مربوط به بودجه طرح های عمرانی است. هزینه های عمرانی یا همان تملك دارایی های سرمایه ای لایحه بودجه سال ۹۹ در مقایسه با قانون بودجه سال ۹۸ با رشدی ۴.۵ هزار میلیارد تومانی، حدود ۷۰.۳ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
بنا به قول رئیس سازمان برنامه و بودجه، «وابستگی منابع عمومی بودجه به نفت كمتر از ۱۰ درصد است كه ۱۰۰ درصد آن برای پروژه های عمرانی استفاده می شود. »
محمدباقر نوبخت دوم دیماه بعد از حضور در جلسه كمیسیون اقتصادی مجلس در جمع خبرنگاران با بیان این كه ۴۸۴ هزار میلیارد تومان منابع برای سال ۹۹ از محل واگذاری دارایی های سرمایه ای، واگذاری دارایی های مالی و درآمدها پیشبینی شده است، متذكر شد: «منابع سال آینده حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان منابع به فروش نفت وابسته است؛ در حالیكه این رقم امسال ۱۵۳ هزار میلیارد تومان بود. »
وی عنوان كرد: «تمام اعتبارات حاصل از فروش نفت و ۴.۴ میلیارد دلار كه از صادرات گاز به دست می آید، برای اجرای پروژه های عمرانی استفاده خواهد شد؛ ضمن اینكه ۳۰ هزار میلیارد تومان از سایر منابع برای اجرای طرح های عمرانی پیشبینی شده است. »
دلیل تزریق بودجه قطره چكانی
كمبود اعتبارات بودجه ای در سال های گذشته سبب تزریق بودجه قطره چكانی به پروژه های انبوه نیمه تمام شده كه طولانی شدن دوره ساخت این پروژه ها را به دنبال داشته است. طبق آمارها حدود ۶۵ درصد از طرح های تملك دارایی های سرمایه ای ملی در زمان بندی خود به اتمام نرسیده و طول دوره ساخت این طرح ها به ۱۲ سال افزایش یافته است.
هرچند از آغاز دولت یازدهم رویكرد تازه ای برای تخصیص اعتبارات عمرانی برپایه اولویت بندی طرح ها و پیشرفت فیزیكی آنها اعمال شد، اما به علت بالا بودن تعداد پروژه های نیمه تمام، همچنان اقتصاد ملی و بودجه درگیر مصائب این بخش است.
مطالعات نشان می دهند برای دستیابی به رشد اقتصادی مناسب، باید بین ۵ تـا ۷ درصـد از تولیـد ناخالص داخلی، در طرح های زیرساختی سرمایه گذاری شود. این در شرایطی است كه ۷۸ هزار پروژه نیمه كاره در كشور برای اتمام منابعی در حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان را طلب می كنند.
گزارش ها از آن حكایت می كند كه از آغاز سال جاری ۳۴ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی سالجاری پرداخت شده است. رئیس جمهور هم هفدهم آذرماه در صحن علنی مجلس این رقم را اعلام نمود. حسن روحانی اظهار داشت: «۹ ماه از سال ۹۸ گذشته و بودجه های جاری بموقع پرداخت شده است؛ تابحال ۳۴ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی پرداخت شده و طرح های مهم و اساسی كه مدنظر دولت بوده یا افتتاح شده یا تا آخر سال افتتاح می شود. »
وی عنوان كرد: «در شرایطی كه دشمنان ما، آمریكایی ها و صهیونیست ها فكر می كردند كه با تحریم شدیدشان نسبت به ملت ایران، ملت و دولت را ناتوان خواهند ساخت، ناامید شدند. دولت توانسته در طول ۹ ماه گذشته در اقتصاد كلان قدم های قابل ملاحظه بردارد. »
عملكرد بودجه طرح های عمرانی
بررسی ها نشان داده است كه در بودجه سال ۹۸، به میزان ۴۳ هزار میلیارد تومان برای پرداخت های عمرانی منابع مصوب شده است. البته در چارچوب اولیه، میزان بودجه عمرانی این رقم معادل ۶۶.۸ هزار میلیارد تومان بود كه بعد از اصلاح بودجه در مردادماه سال جاری، این رقم به میزان ۳۵ درصد كاهش پیدا كرد.
بر این اساس، اگر رقم ۴۳ هزار میلیارد تومان را مبنا قرار دهیم، رقم مصوب برای ۹ ماهه سال باید به میزان ۳۲.۱ هزار میلیارد تومان می رسید. در این صورت درصد تحقق بودجه عمرانی به رقم ۱۰۶.۲ درصد می رسد.
حتی با در نظر گرفتن رقم ۶۶.۸ هزار میلیارد تومان برای بودجه عمرانی هم میزان عملكرد بودجه عمرانی به رقم حدود ۶۴ درصد می رسد كه با عنایت به كاهش درآمدهای نفتی امسال رقم قابل توجهی است. این در شرایطی است كه در سال های ۹۴ تا ۹۶ كه وضعیت اقتصادی در شرایط مناسبی قرار داشت، میزان پرداخت های عمرانی كمتر از ۵۰ درصد بوده است. البته در سال ۹۷ و ۹۸ كه وضعیت اقتصادی دولت مناسب نبوده، میزان تحقق عملكرد عمرانی دولت به بالای ۸۰ درصد می رسد.
كمك اوراق به طرح های عمرانی
به نظر می رسد یكی از مهم ترین منابع مهم برای پرداخت های عمرانی طی دو سال گذشته، انتشار اوراق مالی بوده است. طبق گزارش معاونت نظارت مالی و خزانه داری كل كشور، در سال ۱۳۹۷ به میزان ۳۸.۴ هزار میلیارد تومان اوراق اسلامی انتشار یافته است.
بررسی ها نشان داده است در نیمه نخست سالجاری هم به میزان ۳۱.۵ هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی انتشار یافته است. ازاین رو طی یك سال و نیم گذشته، حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی انتشار یافته است. به نظر می آید ۹۰ درصد از اوراق مالی اسلامی به منظور تخصیص پرداخت های عمرانی صرف شده است.
در این شرایط، پیمانكاران برای بدهی خود از دولت، اوراق مالی دریافت می كنند یا در بازار سرمایه این اوراق را نقد كرده یا آنرا برای سررسید نگه می دارند. ازاین رو در شرایطی كه درآمدهای دولت از بخش نفتی محدود شده است و همینطور درآمدهای مالیاتی هم با وجود افزایش، احیانا صرف هزینه های جاری شده است، تنها منبع مدنظر دولت برای تحقق پرداخت های عمرانی، انتشار اوراق مالی بوده است.
در سال های گذشته كارشناسان عنوان كردند كه با عنایت به كم بودن میزان بدهی دولت نسبت به كل تولید ناخالص داخلی كشور، سیاست گذار می تواند با انتشار اوراق بدهی بخشی از هزینه ها را پوشش دهد و از جانب دیگر، به تعمیق بازار بدهی كمك نماید، اما به نظر می آید هم اكنون این ابزار، به یك منبع جدید مالی تبدیل گشته كه سیاست گذار برای پوشش ناترازی بودجه از آن استفاده می نماید. در كشورهای پیشرفته، فرمول مشخصی برای انتشار اوراق مالی وجود دارد و میزان بدهی دولت باید به نحوی باشد كه شرایط پایداری مالی از تعادل خارج نشود.
وضعیت پروژه های عمرانی
براساس پیشبینی های صورت گرفته در لایحه بودجه سال آینده، هزار و ۴۳۱ پروژه عمرانی قابل واگذاری به بخش خصوصی و تعاونی است. این پروژه ها به اعتباری معادل بیشتر از ۸.۶ هزار میلیارد تومان نیاز دارد كه نزدیك به ۱.۶ هزار میلیارد تومان آن از محل اعتبارات تبصره ۱۹ قانون بودجه قابل تأمین است. از نظر تعداد پروژه پیشنهادی با قابلیت مشاركت، استان های مازنـدران بـا ۱۸۰ پروژه و كرمانشاه با ۱۳۱ پروژه بیشترین و استان های قم با ۳ پروژه و اردبیل با ۵ پروژه كمترین تعداد را به خود مختص كرده است.
همچنین پروژه های پیشنهادی استان های كرمانشاه با ۲ میلیارد و ۳۰۲ تومان و یـزد با یك میلیارد و ۱۷۷ میلیون تومان بیشترین حجم سرمایه گذاری و استان های قم با ۸ و ایلام با ۱۹ میلیارد تومان پایین ترین میزان سرمایه گذاری را دارند. از جانب دیگر بیشترین میانگین سرمایه گذاری هر پروژه در استان های بوشهر۴۶ میلیارد تومان، آذربایجان غربی ۳۲ میلیارد تومان، یزد ۲۱ میلیارد تومان و كرمانشاه ۱۷ میلیارد تومان است.
در خصوص فراوانی كاربری پروژه های پیشـنهادی مشاركتی بیشـترین تعداد پروژه ها در بخش های ورزشی (۵۳۷ پروژه)، گردشگری (۲۹۵ پروژه)، كشاورزی (۱۵۶پـروژه)، فرهنگی و هنری( ۱۱۹ پروژه) و پایین ترین میزان در بخش های تولید برق و خدمات شهری اعلام شده است.
از لحاظ میزان سرمایه گذاری كاربری های ورزشی هزار و ۴۶۳ میلیارد تومان، كشاورزی هزارو ۲۳۱ میلیارد تومان و گردشگری هزار و ۲۱۶ میلیارد تومان بیشترین حجـم سرمایه گذاری و خدمات بهزیستی با ۶۰۰ میلیون تومان، خدمات شهری ۱.۲ میلیارد تومان و صنایع دستی ۱.۳ میلیارد تومان كمتـرین میزان سرمایه گذاری را به خود اختصاص داده اند.
17۲۲۳۲۲۵
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب