رصد كالا گزارش می دهد؛

زنگ خطر زلزله بزرگ در تهران

زنگ خطر زلزله بزرگ در تهران به گزارش رصد کالا، جمعه ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹. بیشتر مردم تهران به رسم روزهای کرونایی زودتر به خانه های خود پناه برده اند که ناگهان زمین زیر پایشان می لرزد. ترسی ناگهانی شهر را می گیرد؛ خیابان ها از صدای پا و چرخ ماشین ها پُر می شود، مردم تا سحر خواب به چشم نمی آورند. زلزله خواب را آن شب از چشم مردم تهران ربوده است.


به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، نیمه شب نوزدهم اردیبهشت ۱۳۹۹ بود که زمین زیر پای میلیونها تهرانی لرزید؛ ساعت حوالی ۱۲: ۴۸ بامداد، ناگهان خیابان ها از هجوم مردمی که سراسیمه به دنبال امنیت بودند، پُر شد. صدای بسته شدن درها در سکوت شب و تاب خوردن چراغ های خانه ها، وحشت را به قلب پایتخت نشاند. این زلزله ۵.۱ ریشتری با کانون دماوند، تهرانِ همیشه بیدار را یک مرتبه دیگر با این حقیقت روبرو کرد که هر لحظه فاجعه ای همچون زلزله بم یا رودبار در انتظار پایتختی است که روی گسل ها آرام گرفته.
شاید عجیب باشد، اما تهران، شهری با بیشتر از ۹ میلیون نفر جمعیت و مرکز ثقل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور، درست روی ۱۵ گسل فعال بنا شده است. معصومه آمیغ پی رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری سازمان نقشه برداری کشور، در گفتگو با خبرنگار ایرنا این مورد را اعلام می کند و اخطار می دهد: احتمال زلزله ای با بزرگی بیشتر از ۷ ریشتر در تهران واقعی و جدی است؛ کافیست فقط یکی از گسل های اصلی، قفل خویش را باز کند. آنگاه آنگونه که برخی کارشناسان مدعی هستند، در اثر وقوع زلزله مخرب تهران، بیشتر از یک میلیون ساختمان تخریب و صدمه خواهد دید و در حدود ۱.۵ میلیون کشته در اثر این زلزله بر جای می ماند.
تهران، شهری که امروز سایه برج های سر به فلک کشیده اش بر افق پایتخت افتاده، مدت هاست زلزله ای ویرانگر را به چشم ندیده است. آخرین باری که زمین زیر پای تهرانی ها به خشم آمد و فرو ریختن خانه ها را به چشم دید، به حدود ۲ قرن پیش بازمی گردد؛ زلزله ای سهمگین در سال ۱۲۳۰ هجری قمری (معادل ۱۸۱۹ میلادی) که پایتخت را در هم کوبید و از بافت قدیم تهران، ویرانه ای بر جای گذاشت. روایتها از آن دوران، از تلفات بسیار و نابودی بخش بزرگی از شهر حکایت می کنند؛ پس لرزه هایی که تا مدتی شهر را در التهاب و نگرانی نگاه داشت.
اما بعد از آن کابوس تاریخی، تهران زلزله هایی با قدرت کمتر را تجربه کرده، زمین لرزه هایی که هر بار هشداری بوده اند از خطری پنهان زیر خانه های این شهر شلوغ.
با این حال، بیشتر از ۲۰۰ سال است که تهران، زلزله ای ویرانگر را تجربه نکرده؛ سکوتی که خود نشانه ای از انباشت انرژی در گسل های خفته پایتخت است، یادآور خطری که هر روز و هر شب، بی صدا نزدیک تر می شود.

آیا تهران توکیوی بعدی است؟

در دنیای امروز، شهری مثل توکیو هر ساله تمرین زلزله را جدی می گیرد. اما آیا تهران هم آمادگی این رویداد اجتناب ناپذیر را دارد؟ آمارها می گوید نه. بیشتر از یک میلیون ساختمان در تهران بر خط لرزه ای خطرناکی واقع شده اند و تنها با یک زمین لرزه بزرگ، امکان دارد میلیونها نفر قربانی و خیابان ها در هم کوبیده شوند و چهره پایتخت برای همیشه تغییر کند.
کلان شهرهایی مانند تهران در سراسر دنیا کم نیستند؛ شهرهایی بزرگ و پرجمعیت که سایه زلزله همواره بالای سرشان است. توکیو، سان فرانسیسکو، استانبول و لس آنجلس، همگی نمونه هایی از شهرهایی هستند که روی گسل های فعال ساخته شده اند، اما با نگاهی مسئولانه و آینده نگرانه به استقبال خطر رفته اند.
در توکیو، تجربه زلزله های ویرانگر قرن بیستم، سبب شده تا مسؤلان شهری را بسازند که از ژرفای خاک تا سقف برج ها، آماده لرزیدن است. ساختمان های ضدزلزله طراحی شده اند؛ سیستم اخطار سریع، قطارها را در کسری از ثانیه متوقف می کند و پناهگاه های اضطراری در همه محله ها تعبیه شده اند. مردم بارها و بارها تمرین تخلیه دارند و هر کودک ژاپنی با زنگ خطر زلزله آشناست.
سان فرانسیسکو و لس آنجلس هم، با قرار داشتن بر گسل سان آندریاس، سال هاست با قانون گذاری سختگیرانه، ساخت وساز را مقاوم سازی کرده اند و زیرساخت های حیاتی را در مقابل لرزش ها بیمه کرده اند. هر حادثه، به جای فراموشی، تبدیل به فرصتی برای بروزرسانی استانداردها می شود. استانبول هم در کنار تنگه بسفر، با علم بر زلزله های گذشته و اجرای پروژه های مقاوم سازی و آموزش های عمومی، گامهای موثری برای کاهش خطر برداشته است.
این شهرها یاد گرفته اند که زندگی کنار گسل، نه فقط مدیریت بحران می خواهد که نیازمند هوشمندی، آموزش، سرمایه گذاری و مشارکت مردمی است، مسیرهایی که هر کلان شهری در کنترل سرنوشت خود می تواند بردارد. موضوعی که در تهران هنوز نسبت به لزوم آن تردید وجود دارد.

گسل هایی که زندگی می کنند

سه گسل اصلی «مشا، شمال تهران و جنوب ری»، مثل رگ های مخفی اما حیاتی در دل پایتخت امتداد یافته اند. گسل مشا با طول ۲۰۰ کیلومتر، آماده آزادسازی حجم عظیمی از انرژی است. به قول آمیغ پی ساز و کار گسله های اصلی و لرزه زای گستره تهران و بیشتر گسله های کوچکتر فشاری بوده و یا مولفه مهم فشاری دارند، این نکته ویرانگری زمین لرزه آینده تهران را دو چندان می کند.
رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری سازمان نقشه برداری کشور اعتقاد دارد که گسله های فشاری (در مقایسه با گسله های راستالغز و کششی) پر انرژی تر بوده، زمان بازگشت زمین لرزه در آنها درازتر است و می توانند زمین لرزه های بزرگ و ویرانگری را بوجود آورند. زمین لرزه های این منطقه معمولا با آزاد شدن انرژی زیاد و به علت فشار طولانی مدت گسل ها اتفاق می افتند؛ این یعنی ویرانی بیشتر.
وی این مورد را هم اعلام می کند که محققان ایرانی، از سال ۱۳۷۶ با استفاده از شبکه های ترازیابی و GPS، لرزش های سطح شهر را هر سال ثبت و دنبال می کنند. با این وجود، باوجود راه اندازی ایستگاههای دائمی ژئودینامیک و GPS، آمارها هنوز نگران کننده اند. سرعت خزش برخی گسل ها کمتر از متوسط جهانی است و این علامتی برای احتمال قفل شدگی و ذخیره انرژی زیر سطح شهر به حساب می آید.
همانطور که آمیغ پی می گوید: اگر گسل هایی که تنها در سطح حرکت آرام دارند، در عمق قفل باشند، خطر وقوع زلزله ای بزرگ بیشتر می شود. تخلیه آهسته انرژی خوب است اما کافی نیست.

خیابان های تهران تا شریان گسل ها چقدر فاصله دارند؟
تصور کنید خطوط متروی شلوغ، کوچه پس کوچه های جنوب شهر یا برج های سر به فلک کشیده شمال پایتخت؛ همه در فاصله ای کم از این گسل های خطرناک واقع شده اند. پایان هر خیابان، شاید به دهانه فاجعه ای منجر شود که هیچ برنامه ای نتواند جلوی تبعات انسانی و اقتصادی آنرا بگیرد.
در همین حال، نظرسنجی ها و حضور در شبکه های اجتماعی نشان داده است نگرانی در میان مردم تهران بالا گرفته؛ بسیاری می پرسند: زیرساخت های ما مثل ژاپن آماده اند؟ چه میزان خانه ها مقاوم سازی شده؟ اگر فردا زلزله ای بزرگ بیاید، چقدر برای پناه گرفتن، نجات و حتی نجات دیگران اطلاعات داریم؟
تکنولوژی پایش گسل ها و داده های علمی، شاید خطر را کمی قابل پیشبینی تر کند، اما تا وقتی که نگاه کلان به مقاوم سازی و آمادگی اجتماعی نداشته باشیم، هر روز بامداد تهران می تواند بامداد یک فاجعه تازه باشد.
آمیغ پی این اطلاعات را هم در اختیار ایرنا قرار داده است که گسل "مشا" که حدود ۲۰۰ کیلومتر طول دارد از گسل های اساسی البرز مرکزی است که در شمال تهران قرار گرفته است. این گسل از حاشیه رشته کوه البرز در غرب به سمت شرق توسعه پیدا می کند.
گسل "شمال تهران" در دامنه رشته کوه البرز با طول حدود ۹۵ کیلومتر قرار دارد و از "کن" تا "لشگرک" ادامه دارد. این گسل در لشگرک به گسل "مشا" فشم می پیوندد.
گسل های جنوب و شمال ری هم از شاخص ترین گسل ها در دشت های جنوبی تهران هستند و حدود ۲۰ کیلومتر طول دارند. این گسل از جاده خاوران شروع شده و با گذر از دولت آباد و حرکت بر مسیر جاده کمربندی تهران در حد نصاب کوره های آجرپزی چهاردانگه تمام می شود.
این اطلاعات سازمان زمین شناسی این مباحث را مطرح می کند که تهران می تواند بم دوم باشد، اگر امروز برای آن «چاره» نسازیم و آیا مسؤلان و مردم پایتخت آماده اند روزی که گسل ها از خواب برخیزند، جلوی تکرار یک تراژدی را بگیرند؟




منبع:

1404/02/30
12:20:07
5.0 / 5
20
تگهای خبر: آموزش , اقتصاد , تكنولوژی , سرمایه گذاری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
X
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۵ بعلاوه ۳
رصدکالا
پربیننده ترین رصدکالا

پربحث ترین رصدکالا

جدیدترین رصدکالا

رصد کالا
rasadkala.ir - حقوق مادی و معنوی سایت رصد كالا محفوظ است

رصد كالا

یافتن بهترین قیمت برای کالاها

رصد کالا، خرید هوشمندانه را با بهترین نرخها در کوتاهترین زمان تجربه کنید