گزارش رصد كالا؛
چرخ خودروسازی امسال می چرخد یا مثل سابق می لنگد؟
صنعت خودروی کشور که روزی قرار بود از نظر کمیت و کیفیت پاسخگوی نیازهای عمده مردم باشد؛ امروز به نقطه ای رسیده که مورد انتقاد بیشتر مسئولان قرار گرفته است.
به گزارش رصد کالا به نقل از مهر، صنعت خودروی کشور که روزی قرار بود از نظر کمیت و کیفیت پاسخگوی نیازهای عمده مردم باشد؛ امروز به نقطه ای رسیده که مورد انتقاد رهبری، رییس جمهوری، وزرا، نمایندگان مجلس، پلیس، استاندارد، مردم و حتی خود خودروسازان قرار گرفته است.
در ادامه این مطلب، وعده های داده شده از طرف وزیر صمت در مورد اصلاح و بهبود صنعت و بازار خودروی کشور به تفکیک ماه آمده است.
مرداد ۱۴۰۰؛ وعده هایی قبل از وزیر شدن
مرداد ماه سال ۱۴۰۰، سید رضا فاطمی امین بعنوان وزیر پیشنهادی صمت از طرف دولت به مجلس معرفی شد؛ در همین رابطه خبرگزاری مهر برای تبیین نظرات فاطمی امین ۲۹ مرداد ماه گفتگویی با وی انجام داد.
فاطمی امین در این گفتگو ضمن تاکید بر این که مشکل صنعت خودرو را سازوکارهای اقتصادی و ساختارهای مدیریتی می داند، اعلام نمود که در صورت تکیه زدن بر کرسی وزارت، ۳ اقدام شامل رقابتی شدن صنعت خودرو، افزایش مقیاس تولید و اصلاح ساختارهای مدیریتی و اقتصادی را به مرحله اجرا خواهد رساند.
آنطور که فاطمی امین وعده داده بود در سال ۱۴۰۳ حداقل باید ۳۰ درصد از خودرو های تولید شده صادر شود. یعنی از هر سه خودرویی که تولید می شود، یک خودرو صادر شود. همین طور از سال ۱۴۰۳ به بعد دیگر تولید خودرو های یک ستاره و دو ستاره ممنوع می شود و کیفیت ارتقا می یابد.
وی همین طور در بخش دیگر ضمن موافقت با آزادسازی واردات خودرو گفته بود که «باید تعرفه های واردات خودرو را با یک زمانبندی کاهش داد؛ در یک برنامه زمانبندی که همزمان مقیاس تولید افزایش یابد، ساختار مدیریتی اصلاح و زیرساخت های اقتصادی فراهم گردد می توان تعرفه واردات خودرو را کم کرد تا رقابت مدنظر در صنعت خودرو شکل بگیرد.»
شهریور ۱۴۰۰؛ وعده تدوین دو برنامه برای خودروسازی
فاطمی امین که دوم شهریور ماه در جلسه رأی اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم حضور یافته بود، ضمن اشاره به پایین بودن تیراژ تولید، از تدوین یک برنامه دو ساله برای خودرو آگاهی داده و تاکید کرده بود که «دو تا سه سال دیگر صنعت خودرو به افتخار ملی تبدیل می شود.»
وی همین طور وعده داده بود که «تا اختتام سال ۱۴۰۰ میزان مصرف سوخت در خودرو های تولیدی را به کمتر از هشت لیتر در ۱۰۰ کیلومتر می رسانیم.»
پس از گرفتن رأی اعتماد از مجلس و تکیه بر سکان وزارت صمت، فاطمی امین ۲۲ شهریور ماه ۱۴۰۰ کاهش قیمت همزمان با افزایش تولید و کیفیت و اجرای تعهدات خودروسازان را همچون اهداف وزارت صمت برشمرد و اعلام نمود که «برای صنعت خودروسازی کشور دو برنامه شش ماهه و دو ساله با توان داخلی مشخص کرده است که هر دو برنامه بصورت همزمان از مهر ماه سال ۱۴۰۰ شروع می شود و برنامه کوتاه مدت با هدف رسیدن به اهداف تعیین شده تا آخر سال ۱۴۰۰ ترسیم شده است.»
فاطمی امین ۲۵ شهریورماه پارینه در جلسه تودیع و معارفه برخی از معاونان و مدیران وزارت صمت مشکل دیگری از صنعت خودروسازی را یاد شده قرار داده و گفته بود که «آمیختگی کسب وکار با حکمرانی باعث شده که برخی وزارتخانه ها هم حکمرانی و هم بنگاه داری کنند که همین مساله منجر به ایجاد زیان انباشته ۸۰ هزار میلیارد تومانی برای دو خودرو سازی بزرگ کشور شده است.»
وی برای حل این مشکل وعده داده بود که «ستاد راهبردی شرکتها و مؤسسات غیر حاکمیتی به ریاست دستیار ویژه وزیر صمت تشکیل خواهد شد و امور مربوط به ماموریت حاکمیتی شرکت های مذکور در زیر مجموعه این ستاد قرار خواهد گرفت.»
مهر ۱۴۰۰؛ ماه وعده های بی شمار با ورود به ماه مهر، فاطمی امین وعده های بسیاری در زمینه خودرو داد؛ وی ۱۰ مهر ماه تاکید کرده بود که «در رابطه با خودرو وزارت صمت برنامه های خوبی برای افزایش تولید و مدیریت قیمت در بازار تدارک دیده است که طی روزهای آتی خبرهای آن اعلام خواهد شد.» در همین راستا نیز فاطمی امین ۲۵ مهر ماه ۱۴۰۰ در حاشیه جلسه هیئت نمایندگان اتاق تجاری ایران نخستین بار وعده حذف قرعه کشی خودرو از سال ۱۴۰۱ را داد و اعلام نمود که «برنامه داریم در سال آینده بحث قرعه کشی خودرو را حذف نماییم.» وی در این نشست وعده دیگری هم داده بود در خصوص این که «سال ۱۴۰۰ با افزایش تولید صد هزار دستگاه خودرو، تولید این محصول به یک میلیون دستگاه خواهد رسید. ضمن این که سال آینده یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو در کشور تولید می شود.» فاطمی امین وعده دیگری هم در همین جلسه در خصوص قطع رابطه دلار با قیمت خودرو داده بود، با این توضیحات که «در حال حاضر ۳۰ درصد از قطعات خودرو وارد می شود و طبیعی است که این قطعات مطابق قیمت دلار نرخ گذاری شوند منتهی ۴۰ درصد قیمت نهایی خودرو وابسته به محصولاتی است که در داخل ایران تولید می شوند اما این محصولات نیز از قیمت دلار تبعیت می کنند. همین مساله سبب می شود قیمت خودرو با قیمت دلار گرفتار نوسان شود ما این رابطه را قطع خواهیم کرد.» فاطمی امین ۱۸ مهر ماه نیز در گفت و گویی که با خبرنگار مهر داشت، برنامه ریزی برای صادرات خودرو را یاد شده قرار داده و گفته بود که «برنامه مربوط به صادرات خودرو درحال تدوین است و تا دو هفته دیگر تکمیل می شود که بعد از تکمیل طرح، جزییات آن منتشر خواهد شد.» آبان ۱۴۰۰؛ ماهِ وعده افزایش تولید و عرضه و کیفیت فاطمی امین در بدو ورود به آبان ماه ۱۴۰۰، وعده قابل توجهی داد. وی در تاریخ یکم آبان ماه که از خط تولید خودروی تارا اتوماتیک بازدید می کرد، ضمن بیان این که روزهای خوبی را برای این صنعت پیش رو داریم، اعلام نمود که «روند قیمت خودرو در بازار آزاد تا آخر سال ۱۴۰۰ کاهشی خواهد شد.» وی همین طور افزایش کیفیت را نیز یاد شده قرار داده و گفته بود که «از مدیران خودروسازی خواسته ایم که در کوتاه ترین زمان، کیفیت خودرو های تولیدی خودرا بالا برند تا رضایت مشتریان را به دست آورند.» وزیر صمت وعده دیگری هم در نهم آبان ماه در مورد افزایش تیراژ تولید از -دو هفته دیگر- داده و اعلام نموده بود که «منتظر آمار تولید آخر سال خودروسازها نمی مانیم و برنامه هفتگی از آنها خواسته ایم. موج جدید افزایش تولید خودرو از دو هفته دیگر شروع خواهد شد و مردم آنرا می بینند.» فاطمی امین ۱۶ آبان ماه در جریان افتتاح شانزدهمین نمایشگاه بین المللی قطعات، لوازم و مجموعه های خودرو وعده جالبی در مورد انباشت خودرو در پارکینگ خودروسازان داد؛ وی اعلام نمود که «طی هفته های آتی خودرو های باقی مانده در کف پارکینگ خودروسازان تکمیل شده و به بازار عرضه خواهند شد. همین طور از هفته آتی ایران خودرو روزانه ۵۰۰ دستگاه و سایپا ۲۰۰ دستگاه بیش از ظرفیت فعلی خود تولید خواهند کرد که بدین سان عرضه خودرو افزایش می یابد.» وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن اشاره به رابطه نادرست خودروساز و قطعه ساز که سبب پیچیده شدن مدیریت، سخت شدن کنترل کیفیت قطعات و قیمت ها شده، وعده داده بود که «به دنبال مجموعه سازی در صنعت خودرو است تا از این طریق بجای این که هر خودروساز با ۷۰۰ تا ۸۰۰ قطعه ساز کار کند، با ۷۰ تا ۱۰۰ مجموعه ساز کار خواهدنمود.» آذر ۱۴۰۰؛ وعده چندباره کاهش قیمت و حذف قرعه کشی فاطمی امین ۱۷ آذر ماه در حاشیه جلسه ستاد تنظیم بازار، به تدوین ۹ پروژه در وزارت صنعت برای خودرو اشاره کرده و گفته بود که تعدادی از این پروژه ها طی ۶ ماه پیاده سازی خواهند شد. وی همین طور در همین روز وعده داده بود که «به زودی با افزایش تولید مواجه خواهیم شد که بازار را آرام می کند.» فاطمی امین در این ماه گریزی هم به قیمت خودرو زده بود و ضمن اشاره به غیرواقعی بودن قیمتها، وعده داده بود که «قیمت خودروساز را به واقعیت و قیمت بازار نزدیک می نماییم که در این صورت قیمت های بازار هم تعدیل می شود. وی همچون ماه های قبل باردیگر حذف قرعه کشی در ۱۴۰۱ را یاد شده قرار داده و ضمن وعده کاهش قیمت خودرو، گفته بود که «با کاهش قیمت تمام شده (بر اساس قیمت های ثابت) که برای سال ۱۴۰۱ برنامه ریزی شده، سال ۱۴۰۱ قرعه کشی برای عرضه خودرو نخواهیم داشت و قیمت بازار رو به کاهش خواهد داشت.» وزیر صمت ۱۹ آذر ماه در بروجرد وعده تعادل بخشی به بازار خودرو تا اختتام ۱۴۰۰ را داده و گفته بود که «با عرضه و تحویل ۱۳۰ هزار دستگاه خودرو تا آخر سال ۱۴۰۰، بازار قیمت این حوزه به تعادل برسد.» فاطمی امین ۲۷ آذر ماه نیز در حاشیه جلسه با موضوع ارائه برنامه های کوتاه مدت و میان مدت وزارت صمت برای توسعه سرمایه گذاری در کشور، وعده خروج تعدادی از خودرو از شمول قیمت گذاری را داده و گفته بود که «قیمت گذاری هم روش های مختلفی دارد تعدادی از محصولات مشمول قیمت گذاری نیستند.»
دی ۱۴۰۰؛ قول ۲ ساله برای رفع ناکارآمدی های صنعت خودرو بیستم دی ماه وزیر صمت در دیداری که با معاون علمی و فناوری رییس جمهوری داشت، موضوع دانش بنیان شدن صنعت خودرو را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و اعلام نمود که صنعت خودرو دانش بنیان می شود. فاطمی امین ۳۰ دی ماه در یک گفت و گوی تلویزیونی ضمن تاکید بر این که صنعت خودروی ما بیمار است، اعلام نمود که «من قول ۲ ساله برای رفع ناکارآمدی های صنعت خودرو می دهم.» وی مجدد حذف قرعه کشی در ۱۴۰۱ را یاد شده قرار داده و گفته بود که «سال ۱۴۰۱ قرعه کشی نخواهیم داشت و به این سمت می رویم که بیش از نیاز داخلی، خودرو تولید نماییم که قرعه کشی را از بین خواهد برد. سال ۱۴۰۱ خبرها و چشم انداز خوبی از صنعت خودرو خواهیم داشت.» بهمن ۱۴۰۰؛ بهبود کیفیت و احیای صنعت خودرو در ۱۴۰۱ فاطمی امین یکم بهمن ماه در بازدید از خودرو های لطمه دیده از حادثه تصادف زنجیره ای بهبهان - اهواز، وعده داد که «در خصوص کیفیت خودرو های تولید داخل و یا خودرو های وارداتی بی کیفیت نیز بیشتر از گذشته توجه خواهیم کرد.» وی سوم بهمن ماه در حاشیه جلسه با کمیسیون صنایع و معادن مجلس، از همکاری دو قوه مجریه و مقننه برای بهبود مشکلات صنعت خودرو آگاهی داده و گفته بود که «قرار است کار مشترکی بین دولت و مجلس درباره صنعت خودرو شکل بگیرد تا بتوانیم با تصویر روشنی از پروژه ها و برنامه های تحولی در این صنعت روبرو شویم.» فاطمی امین ۵ بهمن ماه در جلسه علنی مجلس، روابط ناصحیح بین خودروساز و قطعه ساز را عاملی برای پایین بودن کیفیت خودرو عنوان نمود و گفته بود که «در برنامه کوتاه مدت به دنبال این هستیم که به سرعت مشکلاتی که در خودروسازی وجود دارد را رفع نماییم و تا حدی وضعیت کیفیت را بهبود دهیم.» وی همین طور ضمن تاکید بر این که در سال ۱۴۰۱ احیای اولیه صنعت خودرو را خواهیم داشت، وعده ای در مورد خروج دولت از بنگاهداری خودروسازان داد و گفته بود که «در اسرع وقت سهام های سازمان گسترش به سهامداران خصوصی واگذار خواهد شد.» وی همین طور گفته بود که «بنگاهداری برای دولت مکافات است ما قائل نیستیم در بنگاه ها و شرکت هایی مثل سایپا و ایران خودرو ورود داشته باشیم، اصل این مساله را می پذیرم و به سمت اصلاح حرکت خواهیم کرد. اسفند ۱۴۰۰؛ آزادسازی واردات و واگذاری مدیریت دولتی فاطمی امین ۲۲ اسفند ماه با حضور در برنامه نگاه یک، وعده های زیادی در مورد خودرو برای سال ۱۴۰۱ داد؛ برنامه ریزی برای معرفی ۳ خودروی جدید، واگذاری مدیریت خودروسازی به مردم، حذف تدریجی قرعه کشی خودرو از اواسط سال آینده، کاهش ۱۵ درصدی قیمت تمام شده خودرو و کاهش فاصله قیمت کارخانه و بازار همچون این وعده ها بود. وی گفته بود که «به مردم اطمینان می دهیم از اواسط سال آینده خیلی از مسائل در حوزه قرعه کشی، کیفیت و موضوعات دیگر یک به یک حل خواهد شد ولی یک دوره ۲ ساله نیاز دارد تا بطور کامل بتوانیم این مسائل را حل نماییم.» وزیر صمت ۲۳ اسفند ماه در نشست خبری اعلام نموده بود که «به زودی از خودروسازان خواهیم خواست تا قیمت تمام شده خودرو را اعلام کنند.» وی همین طور افزایش ۵۰ درصدی تولید خودرو در ۱۴۰۱ را یاد شده قرار داده و گفته بود که «سال آینده از نظر سخت افزاری تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو قابل تحقق است.» فاطمی امین ۲۵ اسفند ماه با حضور در شرکت ایران خودرو گفته بود که «حد استاندارد خودرو های در کف پارکینگ خودروسازان معادل دو هفته تولیداتشان است و هر دو خودروساز بزرگ قول دادند که تا اختتام اردیبهشت ماه به این حد استاندارد برسند.» فاطمی امین ۲۶ اسفند ماه در حاشیه بازدید از پنج تولیدی و صنعتی در دزفول، وعده تامین بازار خودرو در ۱۴۰۱ را داده و گفته بود که «اکنون ۵۰۰ هزار کسری خودرو در کشور وجود دارد که دو برنامه از قبیل افزایش تولید و واردات خودرو برای حل این کمبود در دستور کار است. در سال آینده میزان تولید خودرو در کشور ۱.۵ برابر افزایش خواهد یافت.» وزیر صمت ۲۶ اسفند ماه در مورد واردات خودرو، وعده داده بود که «از خرداد ماه شاهد واردات خودرو خواهیم بود.» همه در انتظار تحقق وعده ها
وضعیت نامطلوب امروز صنعت خودروی کشور محصول چندین و چند دهه است و انتظار چرخش و تحول سریع آن، به جا و معقول به نظر نمی رسد اما اگر آنطور که وزیر صمت وعده داده، مقرر است تحول در این صنعت مهم کشور در سال ۱۴۰۳ رخ دهد، زمینه ها و پایه های آنرا باید امسال گذاشت. سالی که بیش از دو ماه از آن نیز گذشته است.
بااینکه دامنه مسئولیت های وزارت صمت بسیار گسترده بوده و به حوزه خودروسازی محدود نیست اما این مساله پیشانی و ویترین عملکرد این وزارتخانه محسوب شده و چشم مردم به آن دوخته شده است. گلایه ها و توقعات دراین زمینه تنها به مردم محدود نیست. بهمن ماه سال قبل رهبر انقلاب در این خصوص فرمودند: «ما در بعضی از محصولات داخلی متأسّفانه شاهد این هستیم که به کیفیّت توجّه نمی شود؛ این خیلی بد است. این همه حمایت در این طول این سال ها از صنعت خودرو در کشور شده، [امّا] کیفیّت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی اند، درست هم میگویند، حق با مردم است؛ یعنی اعتراض مردم به جا است. این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند؛ باید شما بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید.»
بلافاصله بعد از این بیانات، یکی از شرکت های اصلی خودروسازی کشور اطلاعیه ای صادر کرد و ادعا نمود «متعهد می شود با بازبینی در راهبردها و رویکرد های اجرائی در جهت تحقق منویات معظم له و رضایت خاطر مردم از محصولات خود، تلاشی جهادی را بیش از پیش سرلوحه اقدامات خود قرار دهد.»
حدود سه ماه پس از این بیانات، یک دفعه دیگر رهبر انقلاب به صورتی به این قضیه ورود کرده و فرمودند؛ «بر اساس آمارهای کارشناسان، هر یک میلیارد دلار واردات از اجناس دارای تولید داخلی مانند کفش، پوشاک و لوازم خانگی، به تعطیلی ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در کشور منجر می شود. البته خودروسازها از این حرف سوءاستفاده نکنند برای اینکه وضع آنها تعریفی ندارد و مقصود، آن جاهایی است که تولید خوب و باکیفیت دارند.»
اینگونه مواضع حتی در سطح بالاترین مقامات کشور، بار را بر دوش متولیان این حوزه –بخصوص شخص وزیر صمت- سنگین تر کرده و توقع می رود به گونه ای برنامه ریزی و عمل شود که نتیجه آن تحقق وعده های خودرویی باشد. وعده هایی که وقت چندانی تا سر رسید آنها نمانده است کما این که نخستین سال از عمر چهار ساله دولت سیزدهم به سرعت رو به پایان است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب