روز ملی دامپزشکی از وضعیت ارتقا کیفیت تا تضمین سلامت محصولات دامی
رصد کالا: سالانه 18 میلیون تن فرآورده خام دامی در کشور تولید می شود که یکی از دغدغه های مهم در عرصه امنیت غذایی تامین و تضمین سلامت تمام این محصولات در کنار ارتقا کیفی آنها است.
خبرگزاری مهر، گروه اقتصاد- فاطمه امیراحمدی: ایران سالانه ۱۸ میلیون تن فرآورده خام دامی از انواع گوشت تا محصولاتی چون تخم مرغ، عسل، پیله ابریشم و... تولید می کند. سال قبل این تولید به ارزش ۱۶ میلیارد دلار بود. این ارزش ریالی در گوشت قرمز ۴ میلیارد دلار، شیر ۴ میلیارد دلار، طیور ۵ میلیارد دلار، تخم مرغ ۲ میلیارد دلار و باقی هم در حوزه عسل و پیله ابریشم به دست آمده است.
به گفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در ۶ ماه نخست امسال ۷۰۶ میلیون و ۱۱۹ هزار قطعه طیور کشتار شد و این آمار برای دام سبک حدود ۵ میلیون راس و دام سنگین حدود ۷۰۰ هزار راس بوده است.
بخشی از این تولیدات در بازار داخل توزیع و بخشی هم صادر می شود.
رتبه ایران در تولید فرآورده های خام دامی
ایران در تولید شیر بعد از آمریکا رتبه دوم جهان را دارد و با پاکستان بین رتبه دوم و سوم رقابت می کند. در تولید عسل جایگاه چهارم، تخم مرغ رتبه هفتم و گوشت مرغ رتبه نهم جهانی را داریم
ایران در تولید شیر بعد از آمریکا رتبه دوم جهان را دارد و با پاکستان بین رتبه دوم و سوم رقابت می کند. در تولید عسل جایگاه چهارم، تخم مرغ رتبه هفتم و گوشت مرغ رتبه نهم جهانی را داریم.
همچنین در حوزه آبزیان و پرورش قزل آلا با ثبت تولید بیشتر از ۶۰۰ هزار تن فرآورده خام در حوزه آبزیان، رتبه ششم را در اختیار دارد.
همچنین ایران در تأمین داروها و مکمل های دامی، طیور و آبزیان پیشرفت های قابل توجهی داشته و با تولید واکسن آنفولانزا فوق حاد پرندگان سبب شده تا از سال ۱۳۹۷ شیوع این ویروس را در کشور نداشته باشیم؛ در صورتیکه در یکی دو سال اخیر این ویروس واحدهای صنعتی امریکا، اروپا و حتی کشورهای همسایه را درگیر کرده بود.
نمود عملکرد کشور در تولید داروهای دامی، تولید بیشتر از ۱۱ میلیارد دوز واکسن از ۴۰ قلم واکسن بوده که باعث کاهش بعضی از بیماری های دامی گردید. ضمن اینکه معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد، کاهش ۴۸ درصدی بیماری های آبزیان امسال ۶ هزار میلیارد دلار (همت) صرفه جویی ارزی را برای کشور به ارمغان آورد.
توزیع فرآورده های خام دامی بدون آزمایش
اما یکی از دغدغه های مهم فرآورده های خام دامی تضمین سلامت غذایی جامعه است. انواع گوشت، فرآورده های لبنی و... پروتئین هایی هستند که با قیمت بالا از طرف خانواده خریداری می شود تا سلامت فرزندان خودرا تأمین کنند.
واحدهای صنعتی به علت داشتن آزمایشگاه، با مشاهده آنتی بیوتیک در شیر از تحویل محموله خودداری می کنند. در ادامه این شیرها توسط لبنیات فروشی های سنتی توزیع می شود وجود آنتی بیوتیک در محصولاتی چون شیر و گوشت سبب می شود تا این مواد وارد بدن افراد شده و آنها را نسبت به اثربخشی داروها مقاوم کند.
واحدهای صنعتی به علت داشتن آزمایشگاه، با مشاهده آنتی بیوتیک در شیر از تحویل محموله خودداری می کنند. در ادامه این شیرها عموما توسط لبنیات فروشی های سنتی سطح شهر توزیع می شود. مادران برای تأمین محصولاتی بدون مواد افزودنی عموما به سراغ این فروشگاه های کوچک و متوسط می روند تا بهترین محصول را برای فرزندان خردسال خود تهیه کنند در صورتیکه بخشی از محصولات به علت عدم آزمایش از نظر بهداشتی و سلامت تایید شده نیستند.
مقاومت میکروبی تهدید جدی برای جامعه جهانی
البته تایید سلامت و رعایت معیارهای بهداشتی به اینجا ختم نمی گردد. یکی از خلاهایی که در حوزه دامپزشکی کشور وجود دارد، اینست که ناظر بهداشتی حاضر در واحدهای تولیدی از دامداری های صنعتی تا کارخانجات لبنی ضابطان سازمان دامپزشکی بوده که حقوق خودرا نه از سازمان دامپزشکی که از کارفرما بخش خصوصی دریافت می کند.
حال سوال اینجاست که این ضابطان چقدر می توانند در بستری بدون چالش فعالیت داشته باشند؟ آیا اگر دامداری صنعتی برای پیشگیری از زیان، شیر دام بیمار خودرا که آنتی بیوتیک مصرف کرده، راهی فروشگاه های سنتی کند، می توانند مانع شوند یا گزارش عملکرد به سازمان دامپزشکی ارایه دهند؟ اگر فرآورده های لبنی از نظر کیفیت، معیارهای مدنظر را نداشته باشند آیا این ناظران می توانند اجازه معدوم سازی بدهند؟
سال گذشته علیرضا رفیعی پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور در رویداد مهار مقاومت میکروبی در روز اختصاصی دامپزشکی، عنوان کرده بود، مقاومت میکروبی امروز تهدید جدی برای جامعه جهانی است و برای مهار آن و پیشگیری از احتمال تلفات میلیونی باید کوشش های گسترده ای در سطح بین المللی و داخلی انجام داد. مقاومت میکروبی امروز تهدید جدی برای جامعه جهانی است و برای مهار آن و پیشگیری از احتمال تلفات میلیونی باید کوشش های گسترده ای در سطح بین المللی و داخلی انجام داد
وی اظهار کرده بود، با تشکیل کمیته دائمی مشترک میان سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پیگیری ها و تصمیم سازی های آن، امیدواریم در مدت ۵ سال آینده در حوزه مقاومت میکروبی در مقابل داروها نگرانی نداشته باشیم و الگویی جهانی باشیم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی پیشنهاد داده بود، یک بند با عنوان مقاومت میکروبی در پشت پروانه مسؤلان فنی و بهداشتی دامپزشکی درج شود تا تعهد مهمی برای آنها باشد.
وی با بیان اینکه ایران جز کشورهای پرمصرف آنتی بیوتیک ها در جهان است، اعلام کرد، با دستورالعمل ها، شیوه نامه ها و الزامات بهداشتی باید به کاهش مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها کمک کرد. در حوزه دامپزشکی هر چقدر بیشتر آنتی بیوتیک برای دام و طیور مصرف شود، جامعه انسانی بیشتر به خطر می افتد، چونکه با مصرف محصول فرآورده های خام دامی، امکان دارد مقاومت میکروبی در افراد بوجود آمده و داروهای تجویز شده برای بیماران اثربخشی کمتری داشته باشند.
امروز به علت افزایش توانائیها در واکسن سازی و به روز شدن آن، مهار و رویارویی با عوامل ویروسی راحتتر شده، اما در مورد میکروب ها چنین شرایطی وجود ندارد و این امکان وجود دارد که میکروب ها در اشکال همه گیری، منجر به تلفات میلیونی انسان ها شوند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اقدامات و برنامه های سازمان دامپزشکی کشور برای کاهش مقاومت میکروبی تأکید داشت، عدم ثبت آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در دام، عدم ثبت آنتی بیوتیک های دارای مصرف مشترک میان انسان و دام، ثبت داروهای گیاهی به عنوان کاهنده مصرف آنتی بیوتیک در دام و ثبت آنتی بیوتیک دارای زمان پرهیز زیر دو هفته و عدم ثبت یا تمدید ثبت آنتی بیوتیک های با زمان پرهیز مصرف بیشتر از ۳ هفته و همین طور نظارت بر کنترل باقی مانده ها بخصوص آنتی بیوتیک ها و فلزات سنگین در محصولات فرآورده های خام دامی از اقدامات و برنامه های درحال انجام دفتر دارو و درمان این سازمان است.
به گفته این مسئول دولتی، میکروب ها هوشمندانه با بشر رقابت می کنند و مسیرهای مختلفی را برای حفظ خود باز می کنند به صورتی که در دماهای مختلف به حیات خود ادامه داده و این زنگ خطری برای حیات انسانی است.
این هشدار به قدری جدی است که صنعت سینما جهان فیلم های بسیاری در این زمینه تولید کرده است.
پایداری خلا بازار گوشت
چالش های موجود بازار گوشت امروز بیشتر در حوزه تأمین محصولات با قیمت مناسب می باشد. حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ از نهاده های دامی در سال ۱۴۰۱ سبب شد تا تأمین نهاده های دامی با افزایش نجومی مواجه شود. به همین نسبت هم در بازار گوشت قرمز شاهد زلزله و پس لرزهای بسیاری بودیم.
حذف ارز ترجیحی و عدم توان مالی دامداران سنتی باعث کشتار دام های مولد در سال ۱۴۰۱ شد. این کشتار خودرا در بازار گوشت سال ۱۴۰۲ نشان داد. در مقطعی نرخ گوشت گوساله از گوشت گوسفندی پیشی گرفت و مسؤلان دولتی در توجیه این روند عنوان می کردند گوشت گوسفند و گوساله در جهان به عنوان پروتئین لاکچری به شمار می رودعدم توان مالی دامداران سنتی باعث کشتار دام های مولد شد. این کشتار خودرا در بازار گوشت سال ۱۴۰۲ نشان داد. در مقطعی نرخ گوشت گوساله از گوشت گوسفندی پیشی گرفت و مسؤلان دولتی در توجیه این روند عنوان می کردند گوشت گوسفند و گوساله در جهان به عنوان پروتئین لاکچری بحساب می آید.
در ادامه، در پایان دولت سیزدهم و اوایل دولت چهاردهم باردیگر کشور ناگزیر به واردات گوشت قرمز با ارز دولتی ۲۸.۵۰۰ تومانی از کشورهایی چون برزیل، قزاقستان، مغولستان، کنیا و... شد. البته این رویه ادامه پیدا نکرد و امروز گوشت های بسته بندی داخلی با قیمت به نسبت پایین تر از قصابی های سطح شهر درحال عرضه و فروش هستند. اما این شرایط هم پایدار نبوده و ابتدای هفته یکی از کنشگران بازار بسته بندی گوشت اظهار کرد، واحدهای بسته بندی شنبه ۱۲ مهر ماه نتوانستند لاشه گوسفندی یا گوساله تهیه کنند. در واقع گوشت فقط در سطح قصابی ها توزیع شد.
سید اکبر میراحمدی، فعال صنفی از وضعیت ناهماهنگ در تأمین مواد اولیه و نوسانات قیمت گوشت گلایه نمود و گفته بود، در صورتیکه واحدهای بسته بندی موظف به رعایت معیارهای بهداشتی و فروش با نرخ مصوب هستند، نظارتی بر قیمت گذاری در واحدهای قصابی وجود ندارد.
وی با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت لاشه گوساله طی چند روز اخیر اظهار کرد، این نوسانات، قیمت تمام شده را از نرخ مصوب فراتر برده و کنشگران این صنف ناگزیر به فروش گوشت به قصابی ها شدند.
راه اندازی سامانه نسخه نویسی الکترونیکی و سالم سازی غذایی
امسال بازار گوشت، برنج، شکر، فرآورده های لبنی، حبوبات، نهاده های دامی، تن ماهیان و... وضعیت خوبی نداشت و تاخیر در ثبت سفارش این محصولات و هم دپو آنها در گمرکات کشور سبب شد تا مدیریت بازار کالاهای اساسی با چالش های بسیاری رو به رو باشد.
تغییر رویکرد تجاری کشور در واردات کالاهای اساسی، پاکستان را به عنوان شریک تجاری برجسته کرده و مقرر است بخش اعظمی از گوشت قرمز، برنج و... از این کشور وارد شود.
به گفته برخی کنشگران بازار، پاکستان از نظر بهداشتی با معیارهای بین المللی فاصله دارد و خیلی از کشورها واردات از این کشور را محدود کرده اند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در این خصوص به خبرنگار مهر گفته بود، هیچ دام و فرآورده خام دامی بدون گذراندن آزمایش ها مجوز ترخیص از گمرکات را نخواهد داشت.
رفیعی پور تأکید کرد، یکی از اهداف دامپزشکی اینست که هیچ واردات و صادراتی انجام نشود مگر دامپزشکی دخالت و نظارت داشته باشد. هر دام یا محصول دامی وارد کشور شود در مرز رسیدگی شده و باید تمام شرایط و الزامات سازمان دامپزشکی را پاس کند. یکی از اهداف سازمان دامپزشکی اینست که هیچ واردات و صادراتی انجام نشود مگر تمام الزامات این سازمان را پاس کند
در این راستا تفاوت لیبل های گوشت وارداتی از مغولستان سبب توقف آن در گمرک استان گیلان شده است. در این خصوص معاون وزیر جهاد کشاورزی در جواب پرسش خبرنگار مهر، اعلام کرد، سازمان دامپزشکی منتظر دستور قاضی پرونده است که یا این گوشت ها را معدوم کند یا برگشت بزند.
در ادامه برنامه های تولید غذای سالم در بخش فرآورده های خام دامی، امسال سامانه نسخه نویسی الکترونیکی افتتاح شد که هدف آن حذف آنتی بیوتیک، پیشگیری از قاچاق دارو و... است.
به اجمال، این ارزش ریالی در گوشت قرمز ۴ میلیارد دلار، شیر ۴ میلیارد دلار، طیور ۵ میلیارد دلار، تخم مرغ ۲ میلیارد دلار و باقی هم در عرصه عسل و پیله ابریشم به دست آمده است. بگفته رییس سازمان دامپزشکی کشور، در ۶ ماه نخست امسال ۷۰۶ میلیون و ۱۱۹ هزار قطعه طیور کشتار شد و این آمار برای دام سبک حدود ۵ میلیون راس و دام سنگین حدود ۷۰۰ هزار راس بوده است. معاون وزیر جهاد کشاورزی ضمن اشاره به اقدامات و برنامه های سازمان دامپزشکی کشور برای کاهش مقاومت میکروبی تاکید داشت، عدم ثبت آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در دام، عدم ثبت آنتی بیوتیک های دارای مصرف مشترک میان انسان و دام، ثبت داروهای گیاهی به عنوان کاهنده مصرف آنتی بیوتیک در دام و ثبت آنتی بیوتیک دارای زمان پرهیز زیر دو هفته و عدم ثبت یا تمدید ثبت آنتی بیوتیک های با زمان پرهیز مصرف بیش از ۳ هفته و همچنین نظارت بر کنترل باقیمانده ها به خصوص آنتی بیوتیک ها و فلزات سنگین در محصولات فرآورده های خام دامی از اقدامات و برنامه های در حال انجام دفتر دارو و درمان این سازمان است.
منبع: رصد كالا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب